Lekomania u seniorów – objawy, przyczyny i skutki uzależnienia od leków

Lekomania to poważny i dość powszechny problem wśród osób starszych i schorowanych, dlatego istnieje spore prawdopodobieństwo, że spotkasz się z tym problemem, pracując jako opiekunka seniorów. A zatem zdecydowanie powinnaś wiedzieć co nieco na ten temat.

W związku z tym dzisiaj omawiamy to, czym objawia się lekomania u seniorów, z czego wynika i jakie konsekwencje może mieć długotrwałe przyjmowanie leków przeciwbólowych przez osoby w podeszłym wieku.

Lekomania – podstawowe informacje

Lekomania, czasami określana jako zależność lekowa lub lekozależność oznacza uzależnienie od leków. To forma toksykomanii, która wywołuje stan psychiczny lub fizyczny, wynikający z interakcji seniora z lekami, charakteryzujący się zmianami zachowania oraz poczuciem konieczność stałego lub okresowego zażywania leku, w celu doznania oczekiwanego efektu psychicznego lub fizycznego.

Uzależnienie od leków objawia się głównie przyjmowaniem ich w nieuzasadnionych sytuacjach oraz stopniowym zwiększaniem ich dawek w miarę, jak organizm seniora przywyka do nich. Lekomania bardzo często dotyka osób w podeszłym wieku, zwłaszcza tych samotnych i wycofanych z życia społecznego.

Lekomania – objawy

Lekomania u osób starszych bardzo często pozostaje niezauważona, ponieważ chorzy nie przyznają się do uzależnienia, a ich bliscy nie dostrzegają problemu. Dlatego znajomość objawów jest tak ważna.

Lekomania – objawy uzależnienia:

• zażywanie leków, pomimo że terapia zakończenia terapii i poza wskazaniami medycznymi,
• sukcesywne zwiększanie dawek leku,
• przedłużanie leczenia po ustąpieniu objawów,
• zmiany osobowościowe, takie jak spadek zdolności psychomotorycznych, pogorszenie nastroju, czy bezsenność,
• objawy abstynencyjne,
• nadmierne skupienie na sposobach zdobycia leku.

Lekomania – objawy odstawienia

Odstawienie leków wiąże się z wystąpieniem zespołu abstynencyjnego, który pojawia się od dziesięciu do czterdziestu ośmiu godzin od zaprzestania przyjęcia leków. Oto objawy odstawienia:

• lęk,
• paranoja,
• słabość organizmu,
• zaburzenia snu,
• brak apetytu,
• drżenie mięśni,
• pogorszenie nastroju,
• zawroty głowy.

Lekomania – przyczyny

Uzależnienie od leków, podobnie jak inne uzależnienia, nie biorą się z wyjątkowego zamiłowania do danej substancji. Lekomania wynika zazwyczaj z chęci zagłuszenia towarzyszących zaburzeń psychicznych, samotności, lub chronicznego bólu. W związku z tym przy stwierdzonym uzależnieniu leczenie nie polega jedynie na odstawieniu danej substancji, a kompleksowej terapii psychologicznej lub psychiatrycznej.

Lekomania – konsekwencje

Uzależnienie od leków przeciwbólowych i innych preparatów o silnym działaniu może mieć tragiczne konsekwencje dla zdrowia. Długotrwałe przyjmowanie leków przeciwbólowych może prowadzić do martwicy brodawek nerkowych, śródmiąższowego zapalenia i niewydolności nerek, a nawet całkowicie zaburzyć działanie wątroby i woreczka żółciowego. Uzależnienie od leków u seniorów dodatkowo prowadzi do ogólnego pogorszenia stanu zdrowia, w szczególności w przypadku osób w podeszłym wieku, cierpiących na inne choroby.

Co więcej, lekomania grozi także trudnymi do wyleczenia problemami natury psychicznej i pogorszenia stanów depresyjnych, bezsenności i innych zaburzeń nerwowych, a nawet samobójstwa.  Stopniowe zwiększenie dawek leków może doprowadzić do ich przedawkowania, a nawet śmierci, dlatego w tym przypadku kluczowe jest szybkie i zdecydowane działanie.

Lekomania – leczenie

Uzależnienie od leków polega na detoksykacji i nadzoru psychologicznego lub psychiatrycznego. Pierwszym krokiem do wyzdrowienia jest odstawienie leków, jednak bez pomocy psychologa lub psychiatry nie da się wyeliminować tego problemu na dłuższą metę. Dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście do tematu i błyskawiczna reakcja.

W takich wypadkach konieczne jest powiadomienie rodziny oraz uświadomienie seniorowi konsekwencji takiego zachowania.

Lekomania u podopiecznego – jak podejść do opieki nad uzależnionym seniorem

Opieka nad seniorem uzależnionym od leków wymaga sporej cierpliwości, empatii i wyczucia. Warto pamiętać, że lekomania nie wzięła się z niczego. Najczęściej jest to wynik długotrwałego niezadowolenia z życia, niemożności poradzenia sobie z ograniczeniami związanymi z wiekiem i stanem zdrowia, depresji i innych zaburzeń psychicznych.

Niemniej empatyczne podejście nie powinno polegać na bagatelizowaniu negatywnego i potencjalnie niebezpiecznego zachowania wobec Ciebie i innych, dlatego jeśli taka sytuacja ma miejsce, czym prędzej skontaktuj się z bliskimi seniora, a jeśli uważasz to za zbyt duże obciążenie psychiczne, zrezygnuj z pracy z danym podopiecznym i sama skorzystaj z pomocy terapeutycznej.