Depresja starcza: jak pomóc seniorowi z depresją? Jak ją rozpoznać?

Depresja u osób starszych to bardzo powszechny problem, który dotyka nawet co piątego seniora powyżej 65 roku życia. Objawy depresji starczej łatwo przeoczyć, gdyż znacznie różnią się od tego typu zaburzeń, występujących u młodych osób. Nieleczona depresja jest bardzo niebezpieczna, doprowadzić może do wystąpienia dodatkowych chorób, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Czym jest, depresja starcza? Jak ją rozpoznać i leczyć? Czy można jej zapobiec? Po odpowiedzi na te i inne pytania zapraszamy do dalszej części tekstu.

Depresja starcza — czym jest ta choroba?

Depresja starcza jest chorobą związaną z obniżonym nastrojem, poczuciem osamotnienia, frustracji, złości i smutku, które trwają przez okres co najmniej kilku tygodni. Bardzo często jej objawy są niezauważane przez otoczenie, bądź mylnie uznawane za normalny etap w procesie starzenia. Brak zainteresowania i pomocy ze strony najbliższych może okazać się tragiczny w skutkach. Poczucie odrzucenia wzmaga stany depresyjne, co często skutkuje wystąpieniem dodatkowych chorób, a w skrajnych przypadkach doprowadza do prób samobójczych wśród seniorów, które w podeszłym wieku często kończą się śmiercią.

Częstotliwość występowania depresji starczej wśród osób przebywających w domach opieki jest znacznie wyższa, niż pozostających pod opieką najbliższej rodziny. Nie zawsze jednak rodzina jest w stanie sprawować opiekę nad rodzicami czy dziadkami z uwagi na inne obowiązki. Rozwiązaniem może być opiekunka osób starszych. Niemcy są krajem, gdzie takie rozwiązanie jest bardzo popularne. Pozwala ono na pozostanie seniora w swoim domu, czyli miejscu, które dobrze zna i gdzie czuje się bezpiecznie oraz spokojnie. Ponadto opiekunka osób starszych sprawuje nad nim indywidualną opiekę, co pozytywnie wpływa na psychiczny i fizyczny stan osoby starszej.

Jak rozpoznać depresję u osób starszych?

Objawy depresji u osób starszych, często są lekceważone, bądź mylone z naturalnymi procesami starzenia, występującymi wśród osób w podeszłym wieku. Są to zazwyczaj m.in. spadek zdolności poznawczych, problemy z pamięcią oraz zanik sił fizycznych. Sprawia to spore trudności z rozpoznaniem depresji starczej, gdyż objawy te mogą świadczyć także o rozwoju innych niebezpiecznych chorób. Objawy depresji starczej można podzielić na objawy somatyczne, czyli fizyczne oraz psychiczne.

Do fizycznych objawów depresji starczej należą:

• zaburzenia rytmu snu;
• brak apetytu;
• obniżona sprawność fizyczna;
• bóle głowy;
• bóle brzucha;
• zmienność nastrojów;
• płaczliwość.

Do psychicznych objawów depresji starczej zaliczyć można:

• zaburzenia woli;
• utrata sensu i celu życia;
• drażliwość, skłonność do narzekania i hipochondrii;
• problemy z pamięcią i koncentracją.

Depresja u seniorów przyjąć może łagodną, umiarkowaną bądź ciężką formę. Prawidłową diagnozę i klasyfikację dotyczącą choroby może postawić jedynie lekarz, więc w przypadku zaobserwowania podobnych objawów u osoby starszej należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem psychiatrą, bądź (przynajmniej na początku) z lekarzem rodzinnym.

Depresja starcza — leczenie

Najczęściej stosowanymi metodami w leczeniu depresji starczej są farmakoterapia oraz psychoterapia. Podczas psychoterapii pomaga się starszym osobom w wypracowaniu i zrozumieniu metod oraz sposobów działania w obliczu trudnych i stresujących sytuacji. Wspiera się ich także w walce z błędnymi i szkodliwymi przekonaniami. Dobre efekty przynosi często wykorzystywana w leczeniu depresji starczej terapia poznawczo–behawioralna.

Leczenie farmakologiczne, czyli stosowanie leków antydepresyjnych pomaga w łagodzeniu objawów choroby. Pierwsze rezultaty leczenia mogą wystąpić już po około dwóch tygodniach, choć jest to kwestia indywidualna. Niektóre przypadki wymagają dłuższego leczenia. Czasami stosowanie metod farmakologicznych niesie za sobą ryzyko wystąpienia skutków ubocznych, jak np. biegunki, wymioty czy wzrost wagi. Nie należy jednak nagle przerywać terapii bez konsultacji z lekarzem, gdyż u wielu osób powoduje to objawy odstawienia.

Jak rozmawiać z ludźmi z depresją starczą?

Jeśli podejrzewasz, że znana Ci bliska osoba starsza zachowuje się inaczej niż zwykle, a obawy wskazują na depresję, najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić, to zaproponowanie jej skorzystania z pomocy psychologa bądź psychiatry. Ponadto zawsze warto rozmawiać z taką osobą i okazywać jej zainteresowanie. Mile widziana jest również pomoc w codziennych czynnościach oraz wspólne wyjścia np. na spacery, czy spotkania z innymi ludźmi. Warto pamiętać, że oferta pomocy powinna być wyrażona w łagodny, miły i zachęcający sposób. W żadnym wypadku nie należy starszej osoby do niczego zmuszać, bo może to dać odwrotny efekt. Zachowania takie jak życzliwa rozmowa, codzienna pomoc, oraz cierpliwe wysłuchanie seniora może ustrzec przed depresją starczą.