zaburzenia mowy

Jak rozmawiać z osobą z afazją?

Niewyraźna mowa może być sporym problemem w opiece nad seniorem. Taki stan rzeczy może rodzić konflikty i sprawiać, że zarówno podopieczny, jak i opiekunka nie czują się komfortowo w tej sytuacji.

Jakie zaburzenia mowy są najczęstsze u osób starszych? Jak rozmawiać z osoba z afazją? Czy afazja może się cofnąć? Dzisiaj dowiedz się tego wszystkiego – omawiamy zaburzenia mowy i zdradzimy Ci, jak skutecznie rozmawiać z osobą z afazją, aby sprawnie komunikować się ze swoim podopiecznym seniorem i uniknąć nieporozumień.

Zaburzenia mowy u seniorów

Podeszły wiek niesie ze sobą różne wyzwania. Jednym z nich są zaburzenia mowy. Te, spowodowane są pogorszeniem funkcjonowania poznawczego seniora, wywołane przez naturalne procesy starzenia się mózgu oraz choroby neurodegeneracyjne typowe dla wieku podeszłego. To właśnie ten stan rzeczy wpływa także na zdolności do efektywnego komunikowania się i rozumienia ze słuchu. Stopniowo pogarszająca się sprawność i samotność mogą utrudnić sprostanie tym wyzwaniom. Dlatego tak ważne jest wsparcie, wiedza i cierpliwość bliskich i opiekunek osób starszych.

zaburzenia mowy

Zaburzenia mowy u seniorów – przyczyny

Niewyraźna mowa może być wynikiem naturalnych procesów starzenia się organizmu, ale także objawem lub wynikiem chorób towarzyszących. Oto najczęstsze przyczyny zaburzeń mowy u osób starszych:

  • Udar mózgu – zaburzenia mowy znajdują się wśród najbardziej charakterystycznych objawów udar.
  • COVID-19 – tak nazywana „mgła covidowa” należąca do powikłań spowodowanych przebyciem COVID-19 powoduje takie objawy, jak niewyraźna mowa oraz trudności w znalezieniu odpowiednich słów.
  • Choroba Alzheimera – choroba neurologiczna, która szczególnie procesów zapamiętywania i rozpoznawania. W związku z tym seniorzy cierpiący na tą przypadłość skarżą się na wystąpienie spowolnienia mowy, problemów z wypowiadaniem się oraz innych objawów afazji.

 

  • Choroba Parkinsona – kolejne zaburzenie neurologiczne, które powoduje problemy z mówieniem oraz komunikacją u osób starszych. Objawy zaawansowanego stadium choroby charakteryzują się zachrypniętym, nosowym lub monotonnym głosem, niedokładną artykulacją, trudnościami z rozpoczęciem zdania, jąkaniem się, zaburzeniami akcentowania lub rytmu, oraz drżeniem głosu.
  • nowotwory,
  • procesy zapalne,
  • nieleczona cukrzyca.

niewyraźna mowa

Choroba: afazja – na czym polega i z czego wynika

 

Afazja to zaburzenie mowy, polegające na częściowej lub całkowitej utracie możliwości posługiwania się przy pomocy głosu, a także zaburzenia rozumienia języka ojczystego. Ta przypadłość występuje  wskutek organicznego uszkodzenia struktur mózgowych półkuli dominującej, odpowiedzialnych za mowę i jej rozumienie.

Ośrodki mózgu (Broca i Wernickego) odpowiedzialne za mowę i jej rozumienie znajdują się w płacie czołowym i skroniowym. Ośrodek Broca zlokalizowany jest w płacie czołowym i odpowiada za generowanie słów i zdań, Wernickego, umiejscowiony w płacie skroniowym, jest odpowiedzialny za jej rozpoznawanie i rozumienie – to w tych dwóch miejscach zazwyczaj tkwi problem. Całkowite wyleczenie afazji często wiąże się z koniecznością nauki języka i posługiwania się nim od podstaw. W niektórych przypadkach zaburzenia mowy mogą cofnąć się samoistnie, zazwyczaj jednak wymagana jest jak najszybsza terapia neurologopedyczna.

Czy afazja może się cofnąć?

W niektórych przypadkach zdarza się, że afazja cofa się samoistnie. Częściej jednak wymagane jest leczenie i regularne ćwiczenia mózgu. Najbardziej efektywnym sposobem leczenia afazji jest terapia prowadzona przez logopedę ukierunkowana na nauczenie poprawnej komunikacji od podstaw.

Czasami stosuje się także lek poprawiający przepływ krwi do mózgu, który wspiera regenerację tego organu. Najnowsze tendencje w leczeniu afazji coraz częściej wykorzystują technologiczne metody stymulacji pracy mózgu.

Warto jednak pamiętać, że kluczem leczenia wszystkich chorób jest wczesna diagnoza, która pozwoli na podjęcie odpowiednich kroków pozwalających na wyleczenie lub zminimalizowanie konsekwencji, dlatego Twoja reakcja jako opiekunki seniora może uratować życie twoich podopiecznych.

jak rozmawiać z osoba z afazją

Jak rozmawiać z osobą z afazją?

 

Zastanawiasz się, jak rozmawiać z osobą z afazją? Oto najważniejsze porady, które pozwolą Ci na skuteczną komunikację z seniorem.

Dziesięć porad, jak rozmawiać z osobą z afazją:

  1. Zapisuj rozmowy – przygotuj kartkę i długopis, usiądź naprzeciwko osoby z afazją, tak, żeby mogła widzieć Twoją twarz.
  2. Nie zasłaniaj ust ręką, stój naprzeciwko i patrz prosto w oczy.
  3. Słuchanie nagrań, muzyki i oglądanie filmów może być pomocne w terapii.
  4. Mów powoli i wyraźnie.
  5. Używaj prostego języka i krótkich zdań.
  6. Zadawaj pytania, na które można odpowiedzieć „tak” lub „nie”.
  7. Pisz wyraźnie, dużymi, drukowanymi literami, rysuj, gestykuluj i wskazuj na przedmioty związane z tym, co chcesz powiedzieć.
  8. Wyraźnie intonuj – używaj tonu pytającego w pytaniach i wyraźnie wypowiadaj „nie” w przeczeniach.
  9. Dbaj o jednolitość przekazu – nie opowiadaj o kilku rzeczach jednocześnie, a w większych grupach poproś ludzi o mówienie po kolei.
  10. Zachowaj spokój, nie popędzaj i nie niecierpliw się – dla seniora to dużo bardziej frustrująca sytuacja, więc nie dodawaj mu zmartwień.

Jak rozmawiać z osobą z afazją – podsumowanie

 

Jako opiekunka osób starszych na pewno wcześniej, czy później trafisz na podopiecznego z afazją lub trudnościami w porozumiewaniu się, dlatego koniecznie zapamiętaj powyższe porady. W kontaktach z seniorem staraj się zachować spokój i jak najbardziej ułatwiaj mu ten proces – on i tak czuje się z tym nie najlepiej.