jadłospis osoby starsze

Jak powinna wyglądać dieta osób starszych?

Jesień życia rządzi się swoimi prawami. Następuje szereg zmian w naszych organizmach, które trzeba obserwować. Dla zachowania dobrego samopoczucia, szczególnie u osób starszych, warto zwrócić większą uwagę na codzienną dietę. Jak powinna wyglądać dieta po 80. roku życia?

Dieta dla osób starszych – ogólne zalecenia

Chcąc wprowadzić nowy jadłospis dla osób starszych, możemy spotkać się z oporem. Jako opiekunka seniora należy uzmysłowić podopiecznemu, że wraz z wiekiem nasze potrzeby się zmieniają. Potrzebujemy większej ilości specyficznych składników odżywczych, takich jak białko, żelazo, błonnik, witamina D i witamina B12. Warto pamiętać, że zapotrzebowane kaloryczne u seniora jest nieco niższe, a przed wprowadzeniem nowej diety zawsze należy skonsultować się z lekarzem.

dieta dla osoby starszejOsoby starsze często mają problemy z jedzeniem i piciem, które mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Mogą być one spowodowane starzeniem się organizmu lub chorobami przewlekłymi takimi jak:

  • Pogorszenie się smaku – jak powszechnie wiadomo, z wiekiem pojawiają się kłopoty ze słuchem i wzrokiem. Niestety, cierpi również zmysł węchu i smaku, co skutkuje zmniejszeniem apetytu. Nikt nie chciałby jeść niesmacznych, niedoprawionych potraw. Brak chęci do regularnego jedzenia może być bardzo szkodliwy dla zdrowia osób starszych, ponieważ mają one tendencję do szybkiej utraty wagi.
  • Problemy z jamą ustną i trawieniem – ból podczas jedzenia, zaparcia czy wzdęcia to bez wątpienia problemy, które uniemożliwiają utrzymanie zdrowych nawyków żywieniowych. Niektóre przyjmowane przez podopiecznego leki mogą wywołać nudności, co skutecznie zniechęci do spożywania posiłku. Braki w uzębieniu również mogą powodować kłopoty z gryzieniem i przeżuwaniem.
  • Depresja – uczucie przygnębienia u seniora nie jest niczym niezwykłym. Nagłe zmiany zachodzące w naszym ciele i środowisku, w którym żyjemy, mogą powodować duży dyskomfort psychiczny, negatywnie wpływając na łaknienie.
  • Demencja – osoby cierpiące na demencję będą mieć trudności z przygotowywaniem posiłków. Mogą również zapominać o jedzeniu i piciu.

Dieta dla osoby starszej – rodzaje

Dobierając dietę po 80. roku życia, trzeba zwracać uwagę na ogólny stan zdrowotny seniora. Niektóre choroby przewlekłe oprócz leków będą wymagały również wprowadzenia odpowiedniego jadłospisu, który wspomoże terapię. W zależności od kondycji zdrowotnej i zaleceń lekarskich możemy zastosować jedną z tych popularnych diet dla seniora.

Dieta lekkostrawna

Wspomaga prawidłową pracę układu pokarmowego. Sprawdzi się świetnie przy chorobach jelit i żołądka, podczas rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych oraz przy biegunce czy zaparciu. Ważne jest wyeliminowanie produktów ciężkostrawnych, które obciążają układu pokarmowego. Nie bez znaczenia jest również sposób obróbki termicznej – stawiajmy na gotowanie na parze lub wodzie, duszenie bądź pieczenie w tzw. rękawie. Nie podawajmy seniorowi produktów tłustych (mięs, nabiału), produktów wzdymających (napojów gazowanych, warzyw strączkowych), kapusty, cebuli, czosnku, ostrych przypraw oraz ciemnego pieczywa.

jadłospis dla osób starszych

Dieta wątrobowa

Ta dieta dla osoby starszej ma wspomóc przy leczeniu różnych schorzeń wątroby, można ją stosować również profilaktycznie. Podobnie jak przy typowo lekkostrawnym jadłospisie, tutaj również zależy nam na ograniczeniu tłuszczu i ciężkich potraw. Rezygnujemy z ciężkich sosów, smażonych na tłuszczu mięs, majonezu i żółtek jajek. Jako opiekunka osoby starszej zupy gotuj na wywarze z samych warzyw, nie zaś na mięsnych kościach. Zaleca się stosowanie przypraw wspomagających drogi żółciowe: majeranek, tymianek, kminek, mięta. Można podawać tłuszcze wysokiej jakości (oliwa z oliwek, olej lniany) w formie nieprzetworzonej np. skropić nimi sałatkę. Ważne składniki diety wątrobowej to metionina, cholina, witamina B2, C i E.

Dieta DASH

Dieta DASH przez ekspertów jest określana mianem najzdrowszej diety świata. Jej skrót oznacza w tłumaczeniu na język polski plan żywieniowy chroniący przed nadciśnieniem. Jak powszechnie wiadomo choroby serca to pierwsza przyczyna zgonów na świecie. Wprowadzając do jadłospisu seniora dietę DASH, obniżymy stężenia cholesterolu całkowitego w jego krwi. Jest to najmniej restrykcyjna dieta, wystarczy wyeliminować nadmierne spożycie soli, cukru oraz mięsa i jego przetworów. W codziennym jedzeniu powinno być najwięcej produktów zbożowych oraz warzyw i owoców. To wszystko należy dopełnić niskotłuszczowymi produktami mlecznymi, ziarnami, tłuszczami, chudym mięsem i rybami (nie częściej niż 3 razy w tygodniu).

Dieta dla cukrzyka

Zalecana zarówno osobom cierpiącym na cukrzyce typu 1, 2 oraz 3, jak i seniorom borykającym się z nadwagą. Tutaj w grę wchodzi przede wszystkim zmiana ogólnych nawyków żywieniowych (o których piszemy poniżej) oraz zrezygnowanie ze spożywania cukrów prostych na rzecz węglowodanów złożonych. Warto również zwracają szczególną uwagę na indeks glikemiczny poszczególnych składników oraz wprowadzić w dietę surowe warzywa, które skutecznie obniżają poziom cukru we krwi.

dieta dla osób starszych

Jadłospis dla osób starszych – ogólne zalecenia

Według wielu badań osoby starsze mają problem ze zdrowym odżywaniem. Wynika to przede wszystkim z wyrobionych przez lata złych nawyków żywieniowych. W dużej mierze winą można obarczyć polską kuchnię, która do najzdrowszych nie należy. Dominują w niej ciężkostrawne produkty mączne, a najpopularniejszą obróbką termiczną jest smażenie.

Żeby umożliwić seniorowi gładką przejście, warto najpierw dostosować tradycyjną kuchnię pod wymagania seniorów. Znany austriacki wienerschnitzel można łatwo zmodyfikować – kotlet przygotować z najchudszej partii mięsa, obtoczyć jedynie w ziołach lub pokruszonych migdałach, a zamiast ziemniaków podać puree z kalafiora.

Bez względu na to, jaką dietę dla seniora wybierzemy, zawsze należy stosować się do tych ogólnych zaleceń lekarskich w kwestii zdrowego odżywania:

  1. Regularne spożywanie posiłków – częstsze jedzenie mniejszych porcji pozwala ograniczyć niezdrowe podjadanie, podawaj seniorowi 4-5 posiłków dziennie co 3-4 godziny.
  2. Picie dużej ilości wody – osoby starsze bardzo szybko mogą się odwodnić. Należy pić co najmniej 2 litry płynów dziennie (wody, niesłodzonych herbat). Wspomoże to również układ pokarmowy.
  3. Ograniczyć sól, tłuszcze i desery – te składniki niekorzystnie wpływają na ciśnienie tętnicze, najlepiej przyprawiać suszonymi ziołami, a zamiast ciasta z kremem podać pyszny owoc.
  4. Stawiaj na produkty nieprzetworzone – posiłki powinny być przygotowane w domu z produktów świeżych, unikajmy „gotowców” z puszki lub sosów w proszku.